Powstanie czerwcowe z 1953 roku w Lipsku

W Lipsku, za Starą Giełdą Handlową, znajduje się subtelny, ale wymowny pomnik upamiętniający powstanie z 17 czerwca 1953 roku. Tego dnia miały miejsce kulminacyjne wydarzenia powstania wschodnioniemieckiego (powstanie czerwcowe), które rozpoczęło się dzień wcześniej w Berlinie Wschodnim i szybko rozprzestrzeniło na inne miasta NRD. W Lipsku, podobnie jak w innych miastach, zgromadził się wtedy tłum demonstrantów protestujących przeciwko polityce władz komunistycznych, a radzieckie czołgi wjechały do miasta, aby stłumić powstanie. 

Pomnik składa się on z dwóch odlewanych z brązu śladów gąsienic czołgów, które przypominają o brutalnym stłumieniu protestów przez wojska sowieckie. Pomiędzy nimi umieszczono tablicę z datą „17 czerwiec 1953”. To symboliczne upamiętnienie powstańców, którzy domagali się wolności i lepszych warunków życia w NRD. Pomnik przypomina, że opór przeciwko komunistycznemu reżimowi w Niemczech Wschodnich był widoczny w wielu miastach, a nie tylko w Berlinie. Minimalistyczna forma dzieła sztuki oddaje powagę wydarzeń, bez zbędnej pompy. Pomnik w Lipsku, podobnie jak inne miejsca pamięci, pomaga podtrzymywać wiedzę o historycznym buncie i jego ofiarach.

Forum 1813 w Lipsku (II)

 

Forum 1813 w Lipsku

Ekspozycja w Forum 1813, muzeum znajdującym się u podnóża pomnika bitwy narodów w Lipsku, jest poświęcona bitwie pod Lipskiem w 1813 roku. Muzeum prezentuje ponad 350 oryginalnych artefaktów, takich jak broń, mundury i wyposażenie, które pozwalają odwiedzającym wczuć się w realia tamtych tragicznych dni. 

Centralnym punktem wystawy jest diorama o powierzchni 15 metrów kwadratowych, składająca się z ponad 3000 figurek, która wiernie odtwarza fragment pola bitwy. Szczególną uwagę przyciągają osobiste pamiątki po marszałku Józefie Poniatowskim, który zginął w nurtach rzeki Elstery podczas odwrotu. 

Wystawa ilustruje przebieg samej bitwy, ale także pokazuje wpływ działań wojennych na ludność cywilną w Lipsku w latach 1806–1813. Dzięki eksponatom, relacjom i materiałom multimedialnym, muzeum pozwala zgłębić historię i znaczenie bitwy narodów dla losów Niemiec i Europy. Całość ekspozycji przybliża zwiedzającym jeden z najkrwawszych konfliktów XIX wieku.

Krok stulecia w Lipsku

Rzeźba z brązu "Jahrhundertschritt" ("Krok Stulecia") autorstwa Wolfganga Mattheuera to jedno z najważniejszych dzieł sztuki powstałych w czasach NRD. Przedstawia ona symboliczną postać człowieka rozdartą między sprzecznymi ideologiami XX wieku. Lewa noga figury odziana jest w wojskowy but, a prawa w uskrzydloną sandał, co ma symbolizować konflikt między agresją a dążeniem do wolności. Lewa ręka zaciśnięta jest w pięść, a prawa wyciągnięta w geście, który można interpretować jako hitlerowskie pozdrowienie, co odzwierciedla totalitarne reżimy nazizmu i komunizmu. Postać ma pęknięcie w klatce piersiowej, co symbolizuje wewnętrzny rozłam i fizyczne oraz psychologiczne konsekwencje dla ludzi tamtego stulecia. Rzeźba powstała w 1984 roku, na krótko przed upadkiem muru berlińskiego, a jej przekaz został doceniony po obu stronach żelaznej kurtyny. Od 1999 roku jedna z kopii stoi przed wejściem do Zeitgeschichtliches Forum (Forum Historii Współczesnej) w Lipsku. Dzieło to jest potężną metaforą historii Niemiec i Europy w burzliwym XX wieku. Artysta stworzył kilka odlewów z brązu i żeliwa, które znajdują się w różnych miastach, m.in. w Bonn i Poczdamie.

Moritzbastei w Lipsku

Moritzbastei w Lipsku to niezwykłe centrum kultury, które mieści się w jedynej zachowanej części średniowiecznych fortyfikacji miasta. Została zbudowana w latach 1551-1554 jako renesansowy bastion, nazwany na cześć elektora Saksonii, Moritza. W czasie II wojny światowej została zniszczona, a jej piwnice zasypano gruzem. W latach 70. XX wieku studenci rozpoczęli trwające osiem lat prace społeczne, aby usunąć rumowisko i odrestaurować obiekt. W 1982 roku Moritzbastei została otwarta jako studencki klub, a od 1993 roku funkcjonuje jako największe centrum kultury w Lipsku. Dziś w zabytkowych, sklepionych piwnicach odbywają się koncerty, wystawy, imprezy taneczne, projekcje filmów i inne wydarzenia. 

Oderwani od rzeczywistości współcześni...

"Unzeitgemäße Zeitgenossen" to rzeźba z brązu, autorstwa artysty Bernda Göbela, zlokalizowana w centrum Lipska. Została stworzona w 1990 roku, w czasie politycznej zmiany w Niemczech. Rzeźba składa się z popękanej kolumny oraz poprzecznej belki. Na belce balansuje pięć nagich, ludzkich postaci, symbolizujących krytyczny ogląd ludzkiej egzystencji. Każda z figur, przedstawiających satyrycznie "współczesnych", ma unikalne akcesoria. 

Do postaci należą m.in.: racjonalizatorka, pedagog, teoretyk i diagnostyk. Tytuł "Nie na czasie współcześni" odnosi się do nieprzystających do ówczesnej epoki, niezależnych umysłów. Na rzeźbie wyryto także cytaty Goethego i Brechta, co dodaje jej głębszego, intelektualnego wymiaru. Dzieło to znajduje się we wschodniej części ulicy Grimmaische Straße, będąc popularnym miejscem dla turystów w Lipsku.

Opera w Lipsku

Obecny budynek opery w Lipsku to modernistyczny gmach, otwarty w 1960 roku. Zastąpił on neorenesansowy Neues Theater, który został zniszczony podczas bombardowań w grudniu 1943 roku. Architekci Kunz Nierade i Kurt Hemmerling zaprojektowali go z uwzględnieniem powojennych realiów, co nadało mu prosty i funkcjonalny charakter. Położony na Augustusplatz, gmach stanowi do dziś jeden z punktów orientacyjnych miasta. 

W momencie inauguracji opera posiadała jeden z najnowocześniejszych sprzętów scenicznych w Europie. Wnętrze budynku, choć surowe w porównaniu do klasycznych oper, chwalone jest za doskonałą akustykę i widoczność z prawie każdego miejsca. Dziś Oper Leipzig jest ważnym centrum życia kulturalnego, wystawiającym zarówno tradycyjne, jak i współczesne przedstawienia operowe i baletowe.

Pomnik Schillera w Lipsku

Marmurowy pomnik Fryderyka Schillera w Lipsku ma szczególne znaczenie, ponieważ był pierwszym w historii Niemiec monumentem poświęconym temu wybitnemu niemieckiemu poecie. Znajduje się w zachodniej części Parku Schillera (u zbiegu ulic Neumarkt i Schillerstraße) w centrum miasta, gdzie upamiętnia literackiego geniusza, który spędził czas w Lipsku. 4,5-metrowy pomnik, wykonany z białego marmuru z Laas, został zaprojektowany przez lipskiego rzeźbiarza Johannesa Hartmanna, a wykonany przez Augusta Schmiemanna.

Składa się z wysokiego, kwadratowego, marmurowego cokołu, na którym spoczywa marmurowe popiersie Schillera, zwrócone na zachód z antycznym, pustym spojrzeniem. Napis SCHILLER jest wyryty w górnej części cokołu. Postument stoi na schodkowej marmurowej podstawie, która podtrzymuje również dwie naturalnej wielkości, nagie postacie z marmuru, które z żalem opierają się o podstawę po lewej stronie - mężczyzna, symbolizujący „Wzniosłość” i po prawej stronie - kobieta, symbolizująca „Tragedię”. Pomnik Schillera został odsłonięty 9 maja 1914 roku. 

Oprócz samego pomnika, Lipsk szczyci się także Domem Schillera, gdzie poeta pracował nad takimi dziełami jak Oda do radości.

Elementy rzeźbiarskie pomnika bitwy narodów w Lipsku

Elementy rzeźbiarskie pomnika Bitwy Narodów powstały pod kierownictwem Christiana Behrensa i Franza Metznera. Pomnik szczyci się bogatą rzeźbą, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Na zewnętrznej ścianie kopuły znajduje się dwunastu kolosalnych strażników wolności. Przedstawiają rycerzy z pochylonymi głowami, wspierających się na mieczach. Na szczycie wieży znajduje się napis „18 października 1813”, nawiązujący do decydującego dnia Bitwy Narodów. Na szczycie głównych schodów znajduje się napis „Bóg z nami” (Gott mit uns), nawiązujący do pruskiego okrzyku bojowego. Nad głównym wejściem do pomnika znajduje się monumentalna figura św. Michała. 

W związku z tym napis „Święty Michał” (Sanct Michael) widnieje w aureoli figury, zaprojektowanej przez rzeźbiarza Christiana Behrensa. Archanioł Michał jest uważany za patrona Niemiec od zwycięskiej bitwy pod Lechfeld z 955 roku. Po obu stronach znajdują się dwie płaskorzeźby, każda o wysokości 19 metrów i szerokości 30 metrów, przedstawiające poległych w bitwie pod Lipskiem. Podłużnice schodów zdobią głowy Barbarossy.

Architektura pomnika bitwy narodów w Lipsku

Pomnik Bitwy Narodów w Lipsku ma plan kwadratu. Dolna część składa się z cokołu, przed którym znajdują się szerokie schody zwieńczone posągiem św. Michała Archanioła. 

Zwieńczeniem jest wielopoziomowa konstrukcja, z której z każdej strony prowadzą do wnętrza trzy wąskie schody. Środkowa część ma kształt sześcianu z dużym łukiem po bokach i trzema małymi oknami powyżej. Również zwieńczona jest wielopoziomową konstrukcją, wokół której biegnie wąska platforma widokowa. 

Górna część składa się z kopuły otoczonej dwunastoma monumentalnymi figurami strażników i zwieńczonej kwadratową platformą widokową.

Pomnik Bitwy Narodów ma 91 metrów wysokości (mierzonej od poziomu ulicy) i zwrócony jest w stronę głównego pola bitwy. Od podstawy cokołu do platformy widokowej na szczycie prowadzi 500 schodów, w większości wznoszących się ciasnymi spiralami. Nawet w momencie otwarcia pomnika winda umożliwiała dostęp z krypty na platformę widokową na wysokości 57 metrów.

Mając 91 metrów wysokości, jest to najwyższy pomnik w Europie i jeden z najsłynniejszych symboli Lipska. Stanowi on doskonale widoczny punkt orientacyjny o imponującej sylwetce, widocznej z oddalonego o 105 kilometrów szczytu Fichtelberg w pogodny dzień. Dla porównania, nowojorska Statua Wolności jest tylko o około 2 metry wyższa od lipskiego Pomnika Bitwy Narodów.

Hala chwały w pomniku bitwy narodów w Lipsku

Hala chwały otwiera się jako centralna przestrzeń pamięci, prezentująca cztery cnoty Niemców: 

siłę narodową po stronie północnej, 

gotowość do poświęceń po stronie wschodniej, 

odwagę po stronie południowej 

i siłę wiary po stronie zachodniej. 

9,5-metrowe posągi wzorowane są na starożytnych egipskich kolumnach Memnona w Tebach, stworzonych przez rzeźbiarza Franza Metznera. Masywne łuki między figurami symbolizującymi cnoty zdobią witraże i ciężkie żelazne drzwi, nadając hali chwały wygląd katedry. Każdy łuk podzielony jest dwiema półkolumnami z wysokimi reliefami przedstawiającymi żałobnych mężczyzn i kobiety.