niedziela, 30 września 2012

Zamek cesarski w Norymberdze

Zamek cesarski w Norymberdze to średniowieczne centrum wpływów. Przez ponad pół wieku zamek w Norymberdze był jednym z najważniejszych ośrodków cesarskich w Świętym Imperium Rzymskim Narodu Niemieckiego. W średniowieczu cesarze i królowie nie zamieszkiwali w stolicy, ale zamiast tego podróżowali po swoim imperium, utrzymując dwór w zamkach takich jak Zamek Cesarski w Norymberdze. Prace budowlane rozpoczęły się w pierwszej połowie XI wieku i rozbudowywano go podczas panowania cesarza Fryderyka Barbarossy.
zabudowania obok wejścia do Kaiserburgu
panorama Norymbergi z zamku cesarskiego, który dominuje nad miastem

Kościół św. Sebalda w Norymberdze

kościół św. Sebalda
Kościół św. Sebalda (St. Sebald, Sebalduskirche) to romańsko-gotycka świątynia ewangelicka w Norymberdze, położona na Albrecht-Dürer-Platz, naprzeciwko starego ratusza. Dedykowany świętemu Sebaldowi, VIII wiecznemu pustelnikowi i misjonarzowi, który jest patronem Norymbergi. Dawna fara górnej części Starego Miasta, należąca do diecezji bamberskiej. Od reformacji (1525), do dnia dzisiejszego kościół należy do gminy ewangelickiej. Znany od XII w. W następnym stuleciu wzniesiono romańską, dwuchórową bazylikę, która na początku XIV stulecia otrzymała wczesnogotyckie nawy boczne i kaplice. W 1379 ze względu na kult św. Sebalda spoczywającego we wschodniej części kościoła wzniesiono wielki, trójnawowy chór wschodni zbudowany w stylu gotyku. Od strony architektonicznej łączy formy późnoromańskie (chór zachodni, korpus nawowy), z gotyckimi (prezbiterium, kaplice boczne, portale wejściowe). Zachował się w znacznej części gotycka dekoracja architektoniczna i wystrój wnętrza, m.in. dwie figury Madonny z Dzieciątkiem (XIV i XV w.), św. Krzysztofa (1442 r.), św. Katarzyny z ok. 1320., późnogotycki nagrobek świętego Sebalda i kilka dzieł Wita Stwosza.
Po prawej stronie epitafium Pawła Volckamera, dzieła Wita Stwosza, po lewej ołtarz św. Piotra
Epitafium Pawła Volckamera jest to pierwsze dzieło Wita Stwosza wykonane w Norymberdze (po opuszczeniu Krakowa w 1496 roku), datowane na 1499 rok. Składa się z trzech piaskowcowych reliefów ze scenami pasyjnymi: Ostatniej Wieczerzy, Modlitwy w Ogrojcu i Pojmania, oraz wizerunkami fundatora i jego dwóch żon, Apolonii i Małgorzaty. W opracowaniu płaskorzeźb Wit Stwosz wykorzystał doświadczenia z krakowskiego okresu twórczości, co poświadcza podobieństwo przedstawienia Ogrojca do płaskorzeźby o tej samej tematyce z cmentarza parafii Mariackiej w Krakowie. Ponad epitafium figury Vir Dolorum i Mater Dolorosa.
nawa boczna

Po bawarsku

bawarska kelnerka
w drodze do piwialni
w oczekiwaniu na piwo

sobota, 29 września 2012

Dom Albrechta Dürera

W głębi widać dom Albrechta Dürera, niemieckiego malarza i grafika, uważanego za najwybitniejszego artystę niemieckiego renesansu. Dom został wybudowany około 1420 roku, artysta mieszkał i pracował w nim od 1509 do swej śmierci tj. 1528.

Szczęśliwa, piękna studnia

Schöner Brunnen (Piękne źródło, Piękna studnia) to dawna studnia miejska w północno-zachodnim narożniku Rynku Starego Miasta w Norymberdze. Jedna z najbardziej znanych i rozpoznawalnych atrakcji historycznych Norymbergi. Jeden z mosiężnych pierścieni w kracie otaczającej studnię jest ruchomy. Panuje przekonanie, że trzykrotne przekręcenie go w lewo przynosi szczęście. Przekręcałem i oczekuje na spełnienie, haha. Studnia została wybudowana w latach 1385-1396 przez Heinricha Beheima w postaci wysokiej na 19 m, późnogotyckiej ażurowej wieżycy z kamienia, z licznymi figurami (m.in. Najświętszej Marii Panny, apostołów i proroków), a następnie otoczona kutym ogrodzeniem w formie kraty.

Elektorzy i cesarz w zegarze

kościół NMP i rynek norymberski
W kościele Najświętszej Marii Panny (Die Frauenkirche) w Norymberdze umieszczony został w 1509 roku zegar z pochodem figurek przedstawiających elektorów i cesarza Karola V (tzw. Männleinlaufsen), w ten sposób utrwalono Złotą Bullę, regulującą wybór cesarza niemieckiego. Świątynia jest jednym z największych kościołów w Norymberdze i znajduje się przy głównym rynku.

sobota, 8 września 2012

Grób cesarza

W pierwszej południowej kaplicy katedry monachijskiej znajduje się ogromny manierystyczny sarkofag cesarza Ludwika IV Bawarskiego (+1347), w ten sposób uczczony został jeden z dwóch zaledwie Wittelsbachów, którzy sięgnęli po koronę Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Obok cesarza spoczywa Beatrycze świdnicka, jego żona z dynastii Piastów śląskich.

Barokowy kościół Świętego Ducha w Monachium

wejście do świątyni
Kościół Ducha Świętego (niem. Heilig-Geist-Kirche) jest usytuowany w historycznym centrum miasta, tuż za kościołem św. Piotra i jest jedną z najstarszych świątyń w stolicy Bawarii. Zaczątkiem świątyni była kaplica w stylu romańskim, wzniesiona w 1208 roku przy hospicjum. Po pożarze miasta stanął w tym miejscu nowy kościół w stylu gotyckim pod wezwaniem Ducha Świętego, ukończony w 1392 r. W I poł. XVIII wieku został on całkowicie przebudowany w stylu barokowym. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w Bawarii w 1806 r. hospicjum uległo również sekularyzacji, a następnie zostało częściowo rozebrane by umożliwić rozwój wielkiego, istniejącego do dziś placu targowego (niem. Viktualienmarkt). Wnętrze kościoła przedstawia dziś mieszaninę gotyku i baroku.

piątek, 7 września 2012

Król Max

Pomnik króla Maxa I Józefa na Max-Joseph-Platz
Król Max to bawarski król Maksymilian I Maria Michał Jan Baptist Franz de Paula Józef Kacper Ignacy Leszek Nepomucen Wittelsbach. Wprowadził nowy kodeks karny, wprowadził podatki dla wszystkich bez względu na status społecznych, przeprowadził sekularyzację dóbr kościelnych. W polityce zagranicznej sympatyzował z Francją. Na mocy pokoju w Preszburgu przestało istnieć Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego i wszyscy dotychczasowi elektorzy przyjęli tytuły królewskie. 1 stycznia 1806 roku w Monachium Maksymilian Józef został pierwszym królem Bawarii. Osobiście uczestniczył w kongresie wiedeńskim, gdzie otrzymał Wurzburg w zamian za zrzeczenie się na rzecz Austrii Tyrolu i Salzburga.

czwartek, 6 września 2012

Dzik panuje w klasztorze

W Monachium przed byłym klasztorem i kościołem augustianów stoi rzeźba dzika. Bowiem od 1966 roku w murach dawnego klasztoru panuje tematyka myśliwska. Znajduje się tu niemieckie muzeum myśliwstwa i rybołówstwa. Dawny kościół augustianów św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty to gotycka bazylika (z końca XIII-XV wieku), wnętrze zostało w 1619/20 roku przebudowane w stylu barokowym, a w 1803 roku sam kościół utracił funkcje sakralne. I dziś przed wejściem dzik zaprasza do zwiedzania trofeów myśliwskich, choć mury budowli nie utraciły rysów kościelnych.

Pucz piwiarniany przy Feldherrnhalle

Feldherrnhalle w całej okazałości
Johan von Tilly, katolicki wódz z czasów wojny trzydziestoletniej
von Wrede, bawarski marszałek z czasów wojen napoleońskich
środkowa rzeźba nawiązuje do zwycięskiej wojny z Francją
Do 1816 roku stała tu gotycka brama miejska, w latach 1841-4 powstała tu trójarkadowa Feldherrnhalle na wzór florenckiej Loggia dei Lanzi. Budowla pełniła rolę pomnika poświęconego bohaterom Bawarii. Stąd wewnątrz znajdziemy wodzów: von Tilly'ego i von Wrede. Potem pojawiła się środkowa kompozycja rzeźbiarska poświęcona bohaterom wojny francusko-pruskiej z lat 1870-1. W czasie nieudanego puczu Hitlera w 1923 roku odbył się tu słynny marsz do Feldherrnhalle, zginęło wówczas 16 zwolenników Hitlera i 4 policjantów. Pucz monachijski nazywany był też piwiarnianym. Tłum został rozproszony, a Hitler zwiał. Kiedy doszedł do władzy w 1933 roku pucz stał się głównym elementem kultu faszystowskiego, a budowla pomnikiem niemal kultowym.

Michael Jackson jako renesansowy kapelmistrz?

pomnik Orlando di Lasso
cokół opanowany przez fanów Michaela Jacksona
obok Bayerisches Hof, luksusowy hotel, w którym nocował Michael Jackson
Orlando di Lasso to jeden z najwybitniejszych kompozytorów i kapelmistrzów późnego renesansu, który działał na dworze monachijskich Wittelsbachów. Za jego przewodnictwa bawarska kapela dworska należała do najlepszych i najliczniejszych tego rodzaju zespołów w Europie. Na Promenadeplatz ustawiono na jego część pomnik. Aktualnie pomnik został "zajęty" przez fanów Michaela Jacksona, którzy palą na nim świeczki, kładą kartki, listy, kwiaty, bowiem na przeciwko znajduje się hotel Bayerisches Hof, dawny pałac Montgelas, w którym nocował amerykański piosenkarz w czasie swych pobytów w Monachium. Gwiazdor podczas jednej z wizyt pokazywał fanom przez okno niemowlaka. Fani w ten sposób domagają się ustawienia pomnika dla Michaela Jacksona w Monachium.

O lwie, bazyliszku, smoku i wężu u stóp Maryi

walczący putto ze smokiem
putto i wąż
W Monachium na Marienplatz w 1638 roku wzniesiono kolumnę maryjną (niem. Mariensäule), upamiętniającą koniec szwedzkiej inwazji. Podczas wojny trzydziestoletniej elektor Maksymilian I złożył ślubowanie z prośbą o ocalenie Monachium i Landshut z zawieruchy wojennej. Monachium zostało zajęte przez oddziały szwedzkie, wojsko domagało się zniszczenia miasta w zemście za spustoszenie Magdeburga. Mimo tragicznej sytuacji król szwedzki Gustaw II Adolf oszczędził je wbrew woli swych żołnierzy. To wydarzenie ocalenia przeszło w pamięci jako cud z Monachium. A Maksymilian nakazał ustawić kolumnę z marmuru ku czci Maryi, patronki i opiekunki Bawarii (Schutzfrau Bayerns). Przy cokole znajdują się cztery walczące putta ze zwierzęcymi przedstawieniami plag. Lew ucieleśnia wojnę, bazyliszek dżumę, smok głód i wąż herezję. Kolumna wyznacza środek geograficzny miasta i stąd mierzy się również odległości w mieście. 

Zaczarowana Julia

Julia z uwiędłymi kwiatami
Przy Marienplatz w Monachium obok Starego Ratusza znajduje się rzeźba "Zaczarowanej Julii", dar od Verony miasta partnerskiego Monachium. Dotknięcie (potarcie, przytulenie) odpowiedniej części Julii (piersi) przynosi szczęście w miłości.