Wnętrze kościoła kolegiackiego św. Cyriaka w Gernrode

W nawie, pomiędzy kolumnami i filarami ottońskimi, znajduje się około 250 miejsc siedzących na zdobionych ławkach. 

Stąd rozciąga się widok na ołtarz główny, którego freski zawierają motywy z wczesnego średniowiecza i przedstawiają, oprócz głównych świętych kościoła, rodzinę margrabiego Gerona. 

Grobowiec w skrzyżowaniu został wzniesiony dla fundatora tego kościoła; jego płytę wykonał uczeń Riemenschneidera.

W nawie dominuje ozdobny, drewniany sufit z belkami nad galeriami w stylu bizantyjskim. Podobno 24 kanoniczki stały tu naprzeciw siebie i śpiewały antyfony podczas mszy.

Wschodnia krypta w kościele św. Cyriaka w Gernrode

Trójnawowa wschodnia krypta, z kolebkowym sklepieniem wspartym na prostych filarach, przypomina kształtem krzyż i stanowi najstarszą część kościoła. Podobno tu margrabia Geron umieścił w niszy relikwię przedramienia św. Cyriaka, przywiezioną z Rzymu. Przestrzeń ta do dziś służy do nabożeństw ekumenicznych.

We wschodniej krypcie znajdował się ołtarz poświęcony 11 000 dziewicom z legendy o Urszuli. Kult tej świętej w Gernrode mógł wynikać albo z kontaktów Gero z arcybiskupem Brunem, albo z relacji rodzinnych Gerona z arcybiskupem Kolonii.

Architektura kościoła św. Cyriaka w Gernrode (zewnątrz)

Niegdyś rozległy i zabudowany kompleks klasztorny w Gernrode dziś zachował się w całości kościół oraz niewielkie fragmenty klasztoru (północne ramię krużganków) oraz obwarowań.

Kościół jest najstarszą zachowaną budowlą z czasów ottońskich. Wpierw zostało wzniesione prezbiterium zamknięte półokrągłą absydą, krypta, oraz trójnawowy korpus nawowy w formie bazylikowej z nawą poprzeczną, ramiona transeptu są zamknięte od wschodu absydami. Zachodni dwuwieżowy westwerk pochodzi z XII wieku. 

Od zewnątrz architektura kościoła jest bardzo surowa. 

Zachodnia krypta w kościele św. Cyriaka w Gernrode

 

Nad zachodnią kryptą w kościele św. Cyriaka w Gernrode znajdują się organy.

Przed wejściem do krypty znajduje się chrzcielnica.

Krużganki przy kościele kolegiackim w Gernrode

 

Z dawnego żeńskiego klasztoru w Gernrode zachowały się północne krużganki.

Romańska chrzcielnica w Gernrode

W zachodniej nawie kolegiaty w Gernrody stoi romańska chrzcielnica, wykonana około 1150 roku. Nie była ona częścią wyposażenia kolegiaty, lecz pochodziła ze zburzonego kościoła w Alsleben i została przeniesiona do Gernrode w 1865 roku. Ośmioboczna chrzcielnica jest głęboko wyrzeźbiona w piaskowcu i ma 93 centymetry wysokości i 120 centymetrów średnicy. Nisze o okrągłym łuku po zewnętrznych stronach zdobią figuralne płaskorzeźby przedstawiające życie Chrystusa: Ukrzyżowanie i Salvator Mundi w dwóch grupach po trzy, a także po jednym reliefie przedstawiającym Wniebowstąpienie i Narodzenie. Jednakże przedstawienie to zostało wykonane z ograniczonym kunsztem artystycznym. Na przykład proporcje postaci są nieprawidłowe. Kamień został wyrzeźbiony około 1150 roku. Podstawa chrzcielnicy pochodzi z XIX wieku.