Kościół św. Jakuba Starszego to zabytkowa świątynia na starówce w Goslarze. Parafia rzymsko-katolicka należy do diecezji Hildesheim. Kościół św. Jakuba jest drugim najstarszym kościołem założonym w Goslarze, po kolegiacie św. Szymona i Judy (Goslarer Dom). Podczas gdy kolegiata była symbolem władzy cesarskiej, kościół św. Jakuba został zbudowany z inicjatywy biskupa Hezilosa z Hildesheim (panującego w latach 1054–1079), aby zademonstrować obecność biskupa na wschodnim krańcu diecezji, w pobliżu pałacu cesarskiego. Dokument Hezilosa poświadcza istnienie kościoła w 1073 roku.
Jednocześnie kościół św. Jakuba mógł być również kościołem miejskim od samego początku. Patronat św. Jakuba sugeruje, że jego fundatorami byli zamożni pielgrzymi na drodze św. Jakuba. W późnym średniowieczu kościół św. Jakuba ustąpił znaczeniu młodszemu i większemu kościołowi targowemu św. Kosmy i Damiana. Kościół św. Jakuba stał się teraz kościołem cechów rzemieślniczych. W XVI wieku kościół św. Jakuba dał decydujący impuls do przyjęcia wiary luterańskiej w mieście. W 1529 roku delegacja z Goslar udała się do Marcina Lutra i otrzymała od niego list poparcia wraz z wezwaniem do umiarkowania i niestosowania przemocy. Wraz z ordynacją kościelną Nikolausa Amsdorfa z 1531 roku wszystkie kościoły w mieście stały się luterańskie. Następnie kościół św. Jakuba został przydzielony parafii przy rynku i tymczasowo służył wyłącznie do nabożeństw pogrzebowych.
Od XVIII wieku katolicy zaczęli ponownie osiedlać się w Goslarze. Nabożeństwa katolickie odbywały się jedynie poza miastem, w klasztorach augustianów w Riechenbergu i Grauhofie. Sekularyzacja w 1803 roku przyniosła kres tym klasztorom. W tym samym roku rząd pruski przekazał kościół św. Jakuba katolikom. Kościół otrzymał wyposażenie z kasowanych klasztorów. W 1805 roku ksiądz Godehard Ontrup odprawił pierwszą mszę. Industrializacja w XIX wieku spowodowała wzrost miasta, a wraz z nim społeczności katolickiej. Wysiedlenia ludności ze wschodu po II wojnie światowej przyniosły gwałtowny wzrost katolików.
Obecnie parafia św. Jakuba Starszego, z trzema kościołami filialnymi w Grauhof, Jürgenohl i Oker, liczy blisko 6000 wiernych.
Kościół św. Jakuba z XI wieku był wczesnoromańską, trójnawową bazyliką filarową z płaskim dachem, transeptem, apsydą główną i dwiema apsydami bocznymi. W XII wieku otrzymał westwerk, który zachował się do dziś. Jest to rzeźbiarsko zdobiona bryła z dwiema dwupiętrowymi, ośmiokątnymi i stożkowymi wieżami. Wewnątrz znajduje się galeria patrona (obecnie mieszcząca organy).
Około 1250 roku płaski sufit nawy głównej został zastąpiony sklepieniem kolebkowym. Do istniejących filarów dodano wzmocnienia i żebra, aby go podtrzymać, a także stworzono ozdobne kapitele w stylu późnoromańskim i wczesnogotyckim. Wkrótce potem chór i apsyda zostały zburzone, a na ich miejsce zbudowano większy i wyższy chór gotycki z wielobocznym sklepieniem i maswerkowymi oknami.
Najgłębsza zmiana nastąpiła między 1506 a 1512 rokiem, kiedy nawę główną w stylu bazylikowym przekształcono w kościół halowy poprzez wyburzenie starych naw bocznych i budowę szerszych i wyższych. Nowy portal południowy został podkreślony misternie zaprojektowanym przedsionkiem. Różne remonty przeprowadzone w połowie XVIII wieku przyniosły dalsze zmiany w wyglądzie kościoła. Nad nawą główną położono ciągły dach, a pozostałe szczyty transeptu usunięto. Aby poprawić oświetlenie, usunięto maswerki ze wszystkich okien.
Kościół św. Jakuba szczyci się bogatym barokowym wyposażeniem pochodzącym z rozwiązanego klasztoru Riechenberg. Należą do niego ołtarz główny i dwa ołtarze boczne, konfesjonał oraz ławki. Najstarszym elementem wyposażenia jest późnogotycka Pieta (Hans Witten, 1520). Chrzcielnica, ambona i renesansowy prospekt organowy pochodzą z okresu luterańskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz